अष्ट्रेलियामा अब पसल, रेस्टुरेन्ट, क्याफे, बार, शपिङ सेन्टर, सार्वजनिक यातायात, ट्याक्सी, राइडशेयर तथा डेलिभरी सेवामा काम गर्ने कर्मचारीमाथि कुनै पनि प्रकारको हिंसा, धम्की वा दुर्व्यवहार गरे गम्भीर कानुनी परिणाम भोग्नुपर्ने भएको छ।
भिक्टोरियाका प्रिमियर जासिन्टा एलन र अटर्नी–जनरल सोनिया किल्केनी ले यस नयाँ कानूनको घोषणा गर्दै भने कि Crimes Amendment (Retail, Fast Food, Hospitality and Transport Worker Harm) Bill 2025 आज संसदमा पेश हुँदैछ। यसले खुद्रा, आतिथ्य र यातायात क्षेत्रमा काम गर्ने कर्मचारीमाथि हुने दुर्व्यवहार रोक्ने उद्देश्य राखेको छ।
नयाँ कानून अनुसार, ग्राहकद्वारा कामदारमाथि हुने शारीरिक आक्रमण वा धम्कीमा ५ वर्षसम्म जेल सजाय हुने छ भने हल्का स्तरको अपमान, गालीगलौज वा डर देखाउने व्यवहारमा ६ महिनासम्म जेल हुनसक्ने प्रावधान छ। यो कानून फ्रन्ट–हाउस, ब्याक–हाउस, किचन, स्टोररूम, बार, क्यासियर, सफा गर्ने र सुरक्षा कर्मचारीसम्म सबैलाई समेट्छ।
त्यस्तै, “Ram–raid” जस्ता गाडी प्रयोग गरी पसल वा भवनमा प्रवेश गरी डकैती गर्ने अपराध अब aggravated burglary अन्तर्गत पर्दछ र यसमा २५ वर्षसम्म जेल सजाय र ‘Adult Time for Violent Crime’ लागू हुनेछ।
भिक्टोरियाले Workplace Protection Orders पनि लागू गर्ने योजना बनाएको छ। यसले हिंसक वा धम्क्याउने ग्राहकलाई विशेष कार्यस्थलमा प्रवेश गर्न रोक्ने अधिकार दिनेछ र यसबाट कामदार, ग्राहक र व्यवसाय सबै सुरक्षित हुनेछन्। यदि कानून पारित भयो भने, यस वर्षको क्रिसमसअघि लागू हुने अपेक्षा गरिएको छ।
अष्ट्रेलियामा विगत वर्ष करिब ८ लाख खुद्रा अपराधका घटना रिपोर्ट भएका छन्। रिपोर्टअनुसार, ७० प्रतिशत व्यवसायले ग्राहक चोरी बढेको बताउँछन् भने आधाभन्दा बढी व्यवसायले मासिक रूपमा शारीरिक दुर्व्यवहार भोगेका छन्। Transport Workers Union को सर्वेक्षण अनुसार, यातायात र डेलिभरी कर्मचारीमध्ये आधाभन्दा बढीले धम्कीपूर्ण वा अपमानजनक व्यवहार भोगेका छन्।
प्रिमियर एलन भन्छिन्, “ग्राहकको रिस र हिंसाले कामदारको जीवन असुरक्षित बनाउँछ। मैले सुपरमार्केटमा काम गर्दा त्यो अनुभव देखेकी छु। आज हामी कामदारसँग उभिरहेका छौं र भन्न चाहन्छौं – यो तपाईंको कामको भाग हुनु हुँदैन, र तपाईंलाई सुरक्षा प्रदान गरिनेछ।”
अटर्नी–जनरल किल्केनी भन्छिन्, “हामीले कामदार, उद्योग र युनियनको आवाज सुनेका छौं। नयाँ सुधारहरूले कामदारमाथि बढ्दो दुर्व्यवहार र हिंसालाई रोक्नेछ।”
Michael Galea, South-Eastern Metropolitan का सदस्य भन्छन्, “हरेक भिक्टोरियनले काममा सुरक्षित महसुस गर्न पाउनु पर्छ — जसमा ग्राहकलाई सेवा गर्ने, यातायात सञ्चालन गर्ने, वा पसलमा काम गर्ने सबैलाई समावेश छ।”
NSW सरकारले २०२३ मा लागू गरेको Crimes Legislation Amendment (Assaults on Retail Workers) Bill अनुसार, ग्राहकले कर्मचारीलाई उत्पीडन, धम्की वा आक्रमण गरेमा ४–११ वर्षसम्म जेल सजाय पाउन सक्छ। यहाँको “Shop with Respect” अभियानले ग्राहकहरूलाई सम्झाउँछ कि कामदारमाथि हिंसा कहिल्यै स्वीकार्य छैन।
यी कानुनले केवल सजाय दिने मात्र होइन, कामदारहरूको मानसिक स्वास्थ्य, आत्मसम्मान र सुरक्षा सुनिश्चित गर्ने उद्देश्य राखेको छ। भिक्टोरियाको प्रिमियर जासिन्टा एलनले पनि भन्नुभएको छ, “ग्राहकसँग समस्या भयो भने पनि कामदारमाथि हिंसा गर्नु स्वीकार्य छैन। उनीहरू दास होइनन्, उनीहरूसँग सम्मान र सुरक्षा पाउने अधिकार छ।”
नेपालबाट अष्ट्रेलिया आएका नयाँ आगन्तुकहरूका लागि यो जानकारी विशेष महत्वपूर्ण छ। यहाँ ग्राहक हुनुको अर्थ अधिकार हो, तर असीमित अधिकार होइन। कर्मचारीहरूमाथि अपमान, धम्की वा हिंसा गर्नु कानूनी रुपमा गम्भीर परिणाम दिन सक्छ।
फ्रन्टलाइन कामदारहरूको दिनचर्या सजिलो छैन। उनीहरूले न केवल कामको बोझ सहन्छन्, तर ग्राहकबाट सम्मान र सहयोगको आशा गर्छन्। जब गाली, धम्की वा डर देखाइन्छ, यसले कामदारको मानसिक स्वास्थ्यमा गहिरो असर पुर्याउँछ। नयाँ कानूनले यस प्रकारको दुर्व्यवहारलाई रोक्न, कामदारलाई सुरक्षित र सम्मानजनक वातावरण प्रदान गर्न लक्ष्य राखेको छ।
ग्राहकहरूको जिम्मेवारी पनि ठूलो छ — सम्मानपूर्वक व्यवहार गर्नु, कामदारलाई डर नदिने, गरिमापूर्वक सेवा लिनु र दिनु। यस्तो व्यवहारले समुदायमा सकारात्मक वातावरण सिर्जना गर्छ र कानूनले मात्र नभई समाजकै चेतनाले कामदारको सुरक्षामा बल पुर्याउँछ।
यो कानूनले स्पष्ट सन्देश दिन्छ कि कामदारहरू दास होइनन्। उनीहरूमाथि हिंसा, धम्की वा दुर्व्यवहार सहनु आवश्यक छैन। ग्राहकहरूले सम्मान र संयम देखाउनुपर्नेछ। यसले कामदारहरूलाई सुरक्षित र गर्वका साथ काम गर्ने वातावरण प्रदान गर्नेछ र व्यवसायहरूमा पनि शान्ति र सुरक्षा कायम रहनेछ।
