मेलबर्न, ७ मे २०२५ – अस्ट्रेलियामा अन्तर्राष्ट्रिय विद्यार्थी भिसा शुल्कमा भएको वृद्धिले नेपाली विद्यार्थीहरूलाई ठूलो प्रभाव पारिरहेको छ। सन् २०२५ मा अस्ट्रेलियाको सत्तारुढ लेबर पार्टीले जुलाई २०२५ देखि भिसा शुल्क AUD$१,६०० बाट AUD$२,००० मा पुर्याउने घोषणा गरेको छ, जुन विश्वकै सबैभन्दा महँगो भिसा शुल्कमध्ये एक हो। यो नीतिले नेपाली विद्यार्थीहरूको अस्ट्रेलियामा उच्च शिक्षा प्राप्त गर्ने सपनालाई थप जटिल बनाएको छ। यद्यपि, नेपाललाई भिसा मूल्याङ्कन स्तर (Assessment Level) ३ बाट २ मा स्तरोन्नति गरिएकोले केही राहत पनि प्राप्त भएको छ।
भिसा शुल्क वृद्धिको प्रभाव
सन् २०२४ मा भिसा शुल्क १२५% ले वृद्धि भई AUD$७१० बाट AUD$१,६०० पुगेको थियो। हालको प्रस्तावित वृद्धिले यो शुल्क AUD$२,००० पुग्नेछ, जुन नेपाली विद्यार्थीहरूका लागि ठूलो आर्थिक बोझ हो। नेपालमा औसत आयस्तर कम भएकोले यस्तो शुल्कले धेरै परिवारहरूलाई अस्ट्रेलियामा शिक्षा प्राप्त गर्ने योजनाबाट पछि हट्न बाध्य बनाउन सक्छ। काठमाडौंका शिक्षा परामर्शदाता रमेश शर्माले भने, “यो शुल्क वृद्धिले मध्यमवर्गीय नेपाली परिवारहरूलाई ठूलो दबाब परेको छ। धेरै विद्यार्थीहरूले अब वैकल्पिक गन्तव्यहरू जस्तै क्यानडा वा युकेतर्फ ध्यान दिन थालेका छन्।”
अस्ट्रेलियाका विश्वविद्यालयहरूको लागि अन्तर्राष्ट्रिय विद्यार्थीहरू महत्त्वपूर्ण आम्दानीको स्रोत हुन्। फेब्रुअरी २०२५ मा झन्डै २००,००० अन्तर्राष्ट्रिय विद्यार्थीहरू अस्ट्रेलिया आएका थिए, जुन अघिल्लो वर्षको तुलनामा १२.१% र कोभिड-पूर्वको तुलनामा ७.३% ले बढी हो। तर, यो नीतिले आवासको मूल्यवृद्धि र आप्रवासलाई नियन्त्रण गर्ने उद्देश्य राखे पनि नेपाली विद्यार्थीहरूको लागि आर्थिक चुनौती थपिएको छ।
नेपालको लागि Assessment Level २ को अवसर
सन् २०२५ मार्च ३१ बाट लागू हुने गरी नेपाललाई भिसा मूल्याङ्कन स्तर २ मा स्तरोन्नति गरिएको छ। यसले नेपाली विद्यार्थीहरूको भिसा आवेदन प्रक्रिया सरल बनाएको छ, जसमा कागजातको आवश्यकता कम भएको र स्वीकृति दर बढेको छ। यो परिवर्तनले नेपाली विद्यार्थीहरूलाई अस्ट्रेलियाको शैक्षिक अवसरहरूमा पहुँच सहज बनाउनेछ। काठमाडौंस्थित एजुकेसन ट्री ग्लोबलका सिइओ अनिल गुरुङ भन्छन्, “Assessment Level २ मा स्तरोन्नतिले नेपाली विद्यार्थीहरूको लागि भिसा स्वीकृति दर बढ्नेछ र प्रक्रिया छिटो हुनेछ।”
नेपाली विद्यार्थीहरूको भविष्य
नेपाली विद्यार्थीहरूका लागि अस्ट्रेलियाको शिक्षा प्रणाली आकर्षक भए पनि भिसा शुल्क वृद्धि र जीवनयापनको उच्च खर्चले चुनौती थपिएको छ। सिड्नीमा अध्ययनरत नेपाली विद्यार्थी सञ्जना थापाले भनिन्, “हामीले यहाँ धेरै मेहनत गर्नुपर्छ। भिसा शुल्क र ट्युसन फीले परिवारलाई आर्थिक दबाब परेको छ।” यद्यपि, Assessment Level २ को परिवर्तनले नयाँ आउने विद्यार्थीहरूलाई केही सहजता प्रदान गर्नेछ र स्नातकोत्तर कामका अवसरहरूमा पनि सकारात्मक प्रभाव पार्न सक्छ।
विश्लेषकहरूको चेतावनी
शिक्षा क्षेत्रका विश्लेषकहरूले भिसा शुल्क वृद्धि र अन्तर्राष्ट्रिय विद्यार्थीहरूको संख्यामा कटौती गर्ने नीतिले अस्ट्रेलियाको विश्वविद्यालयहरूको अनुसन्धान र नवप्रवर्तनमा असर पार्न सक्ने चेतावनी दिएका छन्। ग्रुप अफ एट विश्वविद्यालयहरूले यस्ता नीतिहरूले स्थानीय विद्यार्थीहरूको लागि अवसरहरूमा कमी आउन सक्ने बताएका छन्।
निष्कर्ष
अस्ट्रेलियामा अध्ययन गर्न चाहने नेपाली विद्यार्थीहरूले आर्थिक चुनौती र नयाँ अवसरहरूको मिश्रित परिदृश्यको सामना गरिरहेका छन्। भिसा शुल्क वृद्धिले आर्थिक दबाब बढाए पनि Assessment Level २ मा स्तरोन्नतिले भिसा प्रक्रियालाई सरल बनाएको छ। नेपाली विद्यार्थीहरू र तिनका परिवारहरूले यी परिवर्तनहरूको फाइदा उठाउन शिक्षा परामर्शदाताहरूसँग सहकार्य गर्नु महत्त्वपूर्ण हुनेछ।
स्रोत: रयुटर्स, द गार्डियन, ICEF मोनिटर, SBS नेपाली