अमेरिका स्थित अस्थायी संरक्षित स्टाटस (TPS) अन्तर्गत रहेका झण्डै ७ हजार नेपालीहरू अब निर्वासनको जोखिममा परेका छन्। अमेरिकी पूर्वराष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको प्रशासनले नेपालका लागि TPS अन्त्य गर्ने औपचारिक निर्णय लिएको छ, जसअनुसार यो सुविधा ५ अगस्ट २०२५ को राति ११:५९ बजेबाट समाप्त हुनेछ।
TPS सुविधा नेपाललाई सन् २०१५ को विनाशकारी भूकम्पपछिको अवस्थालाई ध्यानमा राखेर दिइएको थियो। तर अमेरिकी गृह सुरक्षा मन्त्रालय (DHS) द्वारा बिहीबार सार्वजनिक गरिएको सूचनामा भनिएको छ कि “नेपाल अब पुनःनिर्माण र विपद् व्यवस्थापनमा पर्याप्त सुधार गरिसकेको छ” र “वहाँको जनजीवनमा अब त्यस्तो असहजता छैन जसले TPS निरन्तरता आवश्यक बनाउँथ्यो।”
गृह सुरक्षा सचिव क्रिस्टी नोएमद्वारा हस्ताक्षरित सूचनामा भनिएको छ, “नेपाल अब आफ्ना नागरिकहरूको सुरक्षित पुनःस्वागत गर्न सक्षम छ,” र TPS अन्त्य गर्ने निर्णय हालको अवस्थाको मूल्यांकनपछि गरिएको हो।
TPS सुविधा अन्तर्गत रहेका करिब १२,७०० नेपालीमध्ये झण्डै ५,५०० जनाले अमेरिकामा स्थायी बसोबास (Green Card) प्राप्त गरिसकेका छन्। बाँकी रहेका लगभग ७,००० नेपाली अब निर्वासनको मुखमा छन्, यदि उनीहरूले समयमै वैकल्पिक आप्रवासन बाटो खोज्न सकेनन् भने।
यस निर्णयले आप्रवासी अधिकारकर्मी र समुदायमा चिन्ता बढाएको छ। उनीहरूले भनेका छन् कि नेपाल अझै पनि आर्थिक संकट, बेरोजगारी र पुनर्निर्माणको चुनौतीसँग जुधिरहेको छ। यस्तो अवस्थामा TPS को समाप्ति “अविवेकी निर्णय” भएको उनीहरूको भनाइ छ।
DHS ले अमेरिका छोड्न चाहने नेपालीहरूलाई CBP One मोबाइल एप प्रयोग गरेर आफ्नो यात्रा व्यवस्थापन गर्न सुझाव दिएको छ। यता, अमेरिकास्थित नेपाली दूतावासले भने यो निर्णयबारे हालसम्म कुनै प्रतिक्रिया दिएको छैन।
TPS अन्त्यको यो निर्णय कार्यान्वयन भएको मितिले ६० दिनभित्र नेपाल फर्कन वा अन्य वैकल्पिक आप्रवासन बाटो अपनाउन सम्बन्धित व्यक्तिहरूलाई समय दिइनेछ। तर त्यसपछि अझ कडाइका साथ निर्वासन प्रक्रिया अगाडि बढाइने अनुमान गरिएको छ।