एन्ज्याक डे: इतिहास, महत्त्व र मेलबर्नमा उत्सव

एन्ज्याक डेको इतिहास र यसलाई किन मनाइन्छ?
एन्ज्याक डे (ANZAC Day) प्रत्येक वर्ष अप्रिल २५ मा अष्ट्रेलिया र न्यूजील्याण्डमा मनाइने एक महत्त्वपूर्ण राष्ट्रिय स्मृति दिवस हो। यो दिन अष्ट्रेलियाली र न्यूजील्याण्ड आर्मी कोर (Australian and New Zealand Army Corps – ANZAC) का सैनिकहरूको साहस, बलिदान र समर्पणलाई सम्झन मनाइन्छ, विशेष गरी प्रथम विश्वयुद्ध (१९१४-१९१८) मा गालिपोली अभियानमा सहभागी सैनिकहरूको सम्मानमा। यो दिन युद्धमा ज्यान गुमाउने र सेवा गर्ने सबै सैनिकहरूको स्मरण गर्ने अवसर पनि हो।

एन्ज्याक शब्दले अष्ट्रेलिया र न्यूजील्याण्डका सैनिकहरूलाई जनाउँछ, जसले प्रथम विश्वयुद्धमा मित्र राष्ट्रहरूको तर्फबाट लडेका थिए। यो दिनले युद्धको भयावहता र सैनिकहरूको वीरताको सम्झना गराउँछ, साथै शान्तिको महत्त्वलाई जोड दिन्छ।

अप्रिल २५ मा के भएको थियो?
अप्रिल २५, १९१५ मा, प्रथम विश्वयुद्धको क्रममा एन्ज्याक सैनिकहरू टर्कीको गालिपोली प्रायद्वीपमा अवतरण गरेका थिए। यो अभियानको उद्देश्य टर्कीको राजधानी कन्स्टान्टिनोपल (हालको इस्तानबुल) कब्जा गर्नु र मित्र राष्ट्रहरूलाई रणनीतिक लाभ दिलाउनु थियो। तर, यो अभियान असफल भयो र भारी क्षति भयो। करिब ८,००० अष्ट्रेलियाली र २,७०० न्यूजील्याण्डका सैनिकहरूले ज्यान गुमाए, जबकि हजारौँ घाइते भए।

गालिपोली अभियानले अष्ट्रेलिया र न्यूजील्याण्डमा राष्ट्रिय चेतनाको विकास गर्‍यो। यद्यपि यो सैन्य पराजय थियो, एन्ज्याक सैनिकहरूको साहस, मित्रता र दृढताले यी देशहरूको पहिचानलाई बलियो बनायो। अप्रिल २५ लाई पहिलो पटक सन् १९१६ मा औपचारिक रूपमा स्मृति दिवसको रूपमा मनाइएको थियो, र त्यसयता यो परम्परा कायम छ।

एन्ज्याक डे कसरी मनाइन्छ?
एन्ज्याक डे अष्ट्रेलियाभर गम्भीर र सम्मानजनक रूपमा मनाइन्छ। यो दिन सैनिकहरूको बलिदानलाई सम्झने, उनीहरूको योगदानको कदर गर्ने र वर्तमान पुस्तालाई युद्धको प्रभावबारे शिक्षित गर्ने अवसर हो। मुख्य गतिविधिहरूमा निम्न समावेश छन्:

• डन सर्भिस (Dawn Service): बिहानको पहिलो उज्यालोमा आयोजित यो समारोह एन्ज्याक डेको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण हिस्सा हो। यो गालिपोलीमा सैनिकहरूको प्रारम्भिक अवतरणको समयलाई सम्झाउँछ। मानिसहरू युद्ध स्मारकहरू र सेनोटाफहरूमा भेला हुन्छन्, जहाँ प्रार्थना, भजन, र “लास्ट पोस्ट” ट्रम्पेट बजाइन्छ। यो शान्त र भावनात्मक समारोह हो।

• मार्च र परेड: बिहानको सेवा पछि, भूतपूर्व सैनिकहरू, वर्तमान सैन्य कर्मचारीहरू, र समुदायका सदस्यहरूले सहरहरूमा परेड गर्छन्। यो परेडले सैनिकहरूको सम्मान र एकताको प्रदर्शन गर्छ।

• स्मृति समारोह: दिनभर विभिन्न स्मृति समारोहहरू आयोजना हुन्छन्, जसमा माल्यार्पण, प्रार्थना, र सैनिकहरूको कथाहरू साझा गरिन्छ।

• टु-अप खेल: यो परम्परागत अष्ट्रेलियाली जुवा खेल एन्ज्याक डेमा विशेष रूपमा खेलिन्छ, विशेष गरी पब र क्लबहरूमा। यो सैनिकहरूले युद्धको समयमा मनोरञ्जनका लागि खेलेको खेलको सम्झना हो।

• खेलकुद र सामुदायिक कार्यक्रम: धेरै ठाउँमा, विशेष गरी अष्ट्रेलियाली फुटबल लिग (AFL) र रग्बी लिगका खेलहरू आयोजना गरिन्छ, जुन एन्ज्याक डेको उत्सवको हिस्सा बन्छ।

मेलबर्नमा एन्ज्याक डे कसरी मनाइन्छ?
मेलबर्न, भिक्टोरियाको राजधानी, एन्ज्याक डेलाई भव्य र सम्मानजनक रूपमा मनाउँछ। यहाँका मुख्य गतिविधिहरू निम्न छन्:

• श्राइन अफ रिमेम्ब्रेन्समा डन सर्भिस: मेलबर्नको श्राइन अफ रिमेम्ब्रेन्स (Shrine of Remembrance) मा बिहान ५:३० बजे डन सर्भिस आयोजना हुन्छ। हजारौँ मानिसहरू यहाँ भेला हुन्छन्, जहाँ माल्यार्पण, प्रार्थना, र सैनिकहरूको सम्मानमा मौन धारण गरिन्छ। यो समारोह मेलबर्नको सबैभन्दा ठूलो र भावनात्मक कार्यक्रम हो।

• एन्ज्याक डे परेड: डन सर्भिसपछि, भूतपूर्व सैनिकहरू, सैन्य ब्याण्डहरू, र समुदायका सदस्यहरूले मेलबर्नको सहर केन्द्र (CBD) मा परेड गर्छन्। यो परेड सामान्यतया फ्लिन्डर्स स्ट्रिट स्टेशनबाट शुरू भई श्राइन अफ रिमेम्ब्रेन्समा समाप्त हुन्छ।

• श्राइनमा स्मृति समारोह: दिनभर श्राइनमा विभिन्न समारोहहरू आयोजना हुन्छन्, जसमा सैनिक परिवारहरू, स्कूलका विद्यार्थीहरू, र समुदायका सदस्यहरू सहभागी हुन्छन्। यहाँ युद्ध स्मृति प्रदर्शनीहरू पनि हेर्न सकिन्छ।

• AFL एन्ज्याक डे क्लासिक: मेलबर्न क्रिकेट ग्राउन्ड (MCG) मा हरेक वर्ष कोलिङवुड र एसेन्डन बीचको AFL खेल आयोजना हुन्छ, जसलाई “एन्ज्याक डे क्लासिक” भनिन्छ। यो खेल लाखौँ दर्शकहरूले हेर्छन् र सैनिकहरूको सम्मानमा विशेष समारोहहरू समावेश हुन्छन्।

• स्थानीय समारोहहरू: मेलबर्नका विभिन्न उपनगरहरूमा स्थानीय RSL (Returned and Services League) क्लबहरूले स्मृति समारोह, टु-अप खेल, र सामुदायिक भोज आयोजना गर्छन्।

• स्कूल र सामुदायिक कार्यक्रम: मेलबर्नका स्कूलहरू र सामुदायिक समूहहरूले एन्ज्याक डेमा विशेष कार्यक्रमहरू आयोजना गर्छन्, जस्तै कविता वाचन, युद्धको इतिहासबारे छलफल, र सैनिक स्मारकहरूमा माल्यार्पण।

महत्त्व र सन्देश
एन्ज्याक डे केवल सैनिकहरूको सम्झना गर्ने दिन मात्र होइन, यो शान्ति, एकता, र राष्ट्रिय गौरवको प्रतीक पनि हो। मेलबर्नमा यो दिनले सहरको बहुसांस्कृतिक समुदायलाई एकताबद्ध गर्छ, जहाँ विभिन्न पृष्ठभूमिका मानिसहरू सैनिकहरूको बलिदानलाई सम्मान गर्न भेला हुन्छन्। यो दिनले भावी पुस्तालाई युद्धको भयावहता र शान्तिको मूल्य सिकाउँछ।

एन्ज्याक डेले अष्ट्रेलियाली र न्यूजील्याण्डवासीहरूलाई उनीहरूको इतिहाससँग जोड्छ र उनीहरूको साझा मूल्यहरू—साहस, मित्रता, र बलिदान—लाई जीवित राख्छ। मेलबर्नमा यो दिनको उत्सवले सहरको जीवन्तता र समुदायको एकताको झलक दिन्छ।

नेपाली सञ्चार रेडियोको तर्फबाट एन्‍ज्याक दिवसको शुभकामना! 🇳🇿🇦🇺🇳🇵

हामी सबैले आजको दिन एन्‍ज्याक दिवसमा अष्ट्रेलिया र न्यूजील्याण्डका वीर सैनिकहरू—र सबै राष्ट्रहरूका सहिदहरू—प्रति श्रद्धा र सम्मान प्रकट गरौं।

शौर्य, बलिदान र कर्तव्यप्रतिको निष्ठालाई सम्झँदै,
हामी नेपाली समुदाय पनि यहाँको इतिहास र संस्कृतिसँग गहिरो रूपमा जोडिएका छौं।

नेपाली सञ्चार रेडियो तर्फबाट सम्पूर्ण अष्ट्रेलिया, न्यूजील्याण्ड र विश्वभर रहेका नेपाली दाजुभाइ दिदीबहिनीहरूलाई
शान्तिपूर्ण, स्मरणीय र गर्विलो एन्‍ज्याक दिवसको शुभकामना!

“Lest We Forget” 🕯️

मेलबर्नमा नेपाली समुदायले एन्ज्याक डेलाई सम्मान, एकता, र सामुदायिक सहभागिताका साथ मनाउँछ। डन सर्भिस, परेड, शैक्षिक कार्यक्रम, र सामाजिक सञ्जाल अभियानहरूमार्फत नेपाली समुदायले अष्ट्रेलियाली सैनिकहरूको बलिदानप्रति कृतज्ञता व्यक्त गर्छ र स्थानीय संस्कृतिसँग एकीकरणको भावना देखाउँछ। यी गतिविधिहरूले नेपाली समुदायको नयाँ पुस्तालाई अष्ट्रेलियाको इतिहास र मूल्यमान्यतासँग जोड्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। मेलबर्नको बहुसांस्कृतिक वातावरणमा, नेपाली समुदायको यो सहभागिताले एकताको सन्देश प्रवाह गर्छ र सामुदायिक सम्बन्धलाई बलियो बनाउँछ।